To gdzie jesteś teraz,
to Twój punkt wyjścia.

Sytuacje kryzysowe przeżywają wszyscy. Są one związane z trudnymi, czasami dramatycznymi, niespodziewanymi wydarzeniami, ale również  z naturalnymi zmianami życiowymi, jak dorastanie dzieci, starzenie się, małżeństwo, wyjście dzieci z domu rodzinnego. Zdarza się, że kryzysem reagujemy także na pozytywne, oczekiwane zmiany w życiu, jak przeprowadzka do wymarzonego domu, narodziny dziecka, awans. W psychologii humanistycznej mówi się, że kryzys nieodłącznie towarzyszy rozwojowi.

Pomoc psychologiczna kierowana do osób przeżywających kryzys rozwojowy ma charakter wsparcia lub psychoterapii. Celem jest pomoc w zrozumieniu znaczenia zmiany dla konkretnej osoby, związanych ze zmianą nadziei, oczekiwań oraz kosztów, trudności i obaw. Rezultatem jest lepsze rozumienie przyczyn kryzysów oraz uruchomienie możliwości adaptacyjnych i zasobów, pozwalających na poradzenie sobie z kryzysem.

W odróżnieniu od strachu, którego przyczyna jest uchwytna i możliwa do określenia, lęk nie ma jednej, konkretnej przyczyny, jest stanem niespecyficznym, długotrwałym, wpływającym na obniżenie jakości życia, często towarzyszącym innym poważnym zaburzeniom, np. depresji. Zaburzenia lękowe objawiają się w postaci skłonności do zamartwiania się o siebie i innych, o przyszłość, finanse, itp.  (tzw. lęk uogólniony) lub pod postacią ataków paniki, fobii, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, nerwicy natręctw. Skutecznym sposobem poradzenia sobie z zaburzeniami lękowymi jest psychoterapia. Jej celem jest lepszy wgląd we własne emocje, w tym przede wszystkim lęk, uzyskanie kontroli nad nimi, dzięki czemu nie lęk panuje nad pacjentem, jak jest w przypadku zaburzeń lękowych, a pacjent odzyskuje kontrolę nad lękiem.

To problemy często przeżywane przez osoby w wieku  20 – 30 lat, wychodzące z pełnego wewnętrznych konfliktów psychologicznych okresu adolescencji i przygotowujące się do dorosłego życia. Ich źródłem są trudności związane z kształtowaniem i rozwijaniem własnej tożsamości. W procesie wzmacniania samodzielności i budowania niezależności młodych dorosłych często ważna jest dla nich pomoc w radzeniu sobie z problemami psychologicznymi związanymi z rodziną pochodzenia, wsparcie w radzeniu sobie z obawami, niepokojem i lękiem towarzyszącym podejmowaniu dorosłych ról i wyzwań, wielu decyzji, które mają wpływ na ich dalsze życie. W tym okresie ważna jest przestrzeń do poradzenia sobie z wewnętrznymi konfliktami, wzmocnienie  poczucia siebie jako indywidualnej osoby zdolnej do realizacji własnych potrzeb przy jednoczesnym utrzymaniu  satysfakcjonujących relacji z innymi.

Istotę zaburzeń nerwicowych stanowi podwyższona reaktywność układu nerwowego, co przejawia się w zaburzeniach sfery emocjonalnej, poznawczej oraz zachowania. Osoba cierpiąca z powodu nerwicy doświadczać może: wzmożonego poziomu lęku, nadpobudliwości, zamartwiania się, uczucia ogólnego zmęczenia, jak również problemów ze snem czy niepokoju. Do spektrum objawów z kręgu nerwic zaliczamy także symptomy somatyczne, czyli różnorakie objawy płynące z ciała, które dodatkowo nasilają uczucie dyskomfortu, subiektywnie odczuwanego cierpienia oraz zaburzają codzienne funkcjonowanie.  Na źródło patologii nerwicowej składają się: psychologiczne konflikty, różnego rodzaju kryzysy, życiowe obciążenia, stres oraz wymagania otoczenia, którym jednostka nie jest w stanie sprostać.  Podstawową metodą leczenia nerwic jest psychoterapia, która ma na celu zmianę zachowania oraz zrozumienie natury i przyczyn symptomów. Prawidłowa bowiem ich interpretacja oraz uświadomienie sobie w jaki sposób emocje wpływają na pozostałe obszary funkcjonowania pomoże odzyskać kontrolę nad objawami i nauczyć się reagowania na bodźce w sposób prawidłowy i korzystny dla pacjenta.

Depresja to zespół zaburzeń nastroju (zab.afektywne) i aktywności trwający przez długi czas, którego obciążający charakter prowadzi do upośledzenia funkcjonowania pacjenta w codziennym życiu. W przeciwieństwie do krótkotrwałych epizodów przygnębienia czy sezonowej chandry, depresja trwająca wiele miesięcy może wyniszczać organizm odczuwaniem smutku i brakiem chęci do interakcji społecznych. Poza obniżeniem napędu psychoruchowego pośród objawów depresyjnych znajdziemy także: poczucie zobojętnienia, spowolnienie myślenia, pogorszenie pamięci, problemy ze snem i apetytem, poczucie napięcia i niepokoju. Depresja jest chorobą ciała i ducha, która wymaga kompleksowego specjalistycznego leczenia oraz indywidualnego podejścia. Farmakoterapia w połączeniu z psychoterapią ułatwią choremu odzyskanie właściwej równowagi emocjonalnej i poczucia stabilności, umożliwiając pacjentowi powrót do funkcjonowania w życiu społecznym. 

To silny, niezrozumiały lęk przed różnymi przedmiotami, sytuacjami, zwierzętami. Można panicznie bać się wysokości, otwartej lub zamkniętej przestrzeni (agorafobia, klaustrofobia). Można bać się latania samolotem lub pająków, pechowej liczby lub zdarzenia, które jest zapowiedzią nieszczęścia. Człowiek doświadczający ataku fobii ma objawy jak podczas  ataku paniki, kołatanie serca, wzrost ciśnienia krwi, pocenie się. Choć fobia klasyfikowana jest jako zaburzenie z pogranicza normy, może ona utrudniać i obniżać jakość życia, ograniczając swobodę działania, podejmowania decyzji przez  pacjenta. Osobom cierpiącym na fobię zaleca się psychoterapię, często terapię behawioralno-poznawczą.

Emocje stanowią ważny czynnik decydujący o podejmowanych przez człowieka decyzjach i działaniach. Podstawową przyczyną trudności w tym obszarze jest nieumiejętność prawidłowego rejestrowania, rozpoznawania i interpretowania własnych przeżyć i uczuć. Trudności te objawiają się tzw. zaburzeniami nerwicowymi, którym towarzyszą różne niespecyficzne objawy. Są to zazwyczaj lęk, nieokreślony niepokój, długotrwale utrzymujący się obniżony nastrój, ataki przerażenia / ataki paniki. Trudności emocjonalne mogą objawiać się również pod postacią fobii, czyli nieuzasadnionego strachu przed różnymi sytuacjami, np. wysokością, lataniem, ciemnością, zamkniętą lub przeciwnie – otwartą przestrzenią, owadami. Atakom lęku i paniki towarzyszą zazwyczaj silne objawy jak pocenie się, drżenie, czerwienienie, przyspieszony oddech, pocenie się, ziewanie.

Celem pracy terapeutycznej jest praca w kierunku lepszego rozumienia emocji, powiązania ich z myślami i sytuacjami oraz zniesienie wspomnianych objawów, jak niepokój, fobie, trudności w radzeniu sobie ze stresem.